Kaia: Sự trỗi dậy của ngôi sao mới trong hệ sinh thái Blockchain Đông Á

1. Tổng quan về Kaia

1.1 Giới thiệu dự án

1.1.1 Thành lập và lịch sử phát triển

Vào ngày 16 tháng 1 năm 2024, hai nền tảng blockchain hàng đầu Klaytn và Finschia đã công bố khởi động kế hoạch mạng chính thống nhất. Vào ngày 29 tháng 8 năm 2024, mạng chính Kaia hợp nhất chính thức ra mắt. Kakao và LINE có kế hoạch xây dựng một blockchain khổng lồ ở châu Á và dần dẫn dắt thị trường Web3 toàn cầu.

Chủ tịch quỹ Kaia, Sam Seo, có bằng tiến sĩ về tính toán hiệu suất cao, từng đảm nhiệm vị trí CKO tại KrustUniverse, phụ trách lãnh đạo việc phát triển và vận hành Klaytn. Trước đó, ông cũng từng là giám đốc công nghệ tại GroundX và làm trợ lý nhà khoa học máy tính tại phòng thí nghiệm quốc gia Argonne.

Sự hỗ trợ hợp tác của hai ông lớn Kakao và LINE đã tiếp thêm động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của Kaia. Kakao có tỉ lệ sử dụng lên tới 96% tại Hàn Quốc, trong khi LINE rất được ưa chuộng ở Nhật Bản, Đài Loan và Thái Lan, tổng cộng lại, số lượng người dùng tiềm năng của Kaia vượt quá 250 triệu. Kaia có thể làm tăng đáng kể độ phổ biến và chấp nhận công nghệ Blockchain trên thị trường Đông Á, tạo nền tảng cho việc ứng dụng quy mô lớn. Các nhà đầu tư khác của Kaia còn có Hashed, IDG Capital, và nhiều nhà đầu tư khác.

1.1.2 Thời gian quan trọng

• Ngày 16 tháng 1 năm 2024: Klaytn và Finschia thông báo kế hoạch hợp nhất
• Ngày 29 tháng 8 năm 2024: Kaia Mainnet chính thức ra mắt
• Tháng 9 năm 2024: Chương trình Kaia Wave khởi động
• Tháng 1 năm 2025: Dự kiến ra mắt các LINE Mini DApps đầu tiên

1.1.3 Kakao và Klaytn

Kakao Talk là một trong những ứng dụng nhắn tin tức thì phổ biến nhất tại Hàn Quốc, số lượng người dùng hoạt động hàng tháng trong Quý 3 năm 2024 gần 49 triệu, trong đó 90% đến từ Hàn Quốc. Công ty có hơn 17k nhân viên, lợi nhuận hoạt động trong Quý 3 năm 2024 là 1.305 tỷ won Hàn Quốc, tăng 5% so với năm trước.

Klaytn từ đầu đã được xây dựng dành cho các nhà phát triển DApp và doanh nghiệp. Tổng khối lượng giao dịch đạt 3760 tỷ USD, số người dùng ví Web3 vượt quá 29 triệu, số thành viên trong cộng đồng vượt 240k, ATH Onchain TVL cao tới hơn 1 tỷ USD, có sức ảnh hưởng mạnh mẽ tại Singapore và Việt Nam.

1.1.4 Line và Finschia

LINE như một nền tảng truyền thông phổ biến nhất ở Nhật Bản, bao phủ 70% dân số Nhật Bản, cũng chiếm ưu thế ở các thị trường như Thái Lan, Đài Loan. Số lượng người dùng hoạt động hàng tháng tại Nhật Bản đạt 92 triệu, Thái Lan 51 triệu, Đài Loan 21 triệu, Indonesia 13 triệu.

Khả năng tích hợp hệ sinh thái LINE nổi bật, người dùng có thể tiêu thụ nhiều sản phẩm nội dung phong phú, bao gồm hơn 300.000 cuốn truyện tranh và 9 trò chơi. Thời gian sử dụng trung bình hơn 4 giờ mỗi tuần làm nổi bật tính không thể thay thế của nó.

LINE Pay có 40 triệu người dùng thanh toán hoạt động hàng tháng, với khối lượng giao dịch vượt 12 tỷ USD trong suốt cả năm. Kế hoạch Mini App sẽ giúp người dùng hiện tại dễ dàng tiếp cận các ứng dụng phi tập trung.

Finschia ra mắt vào năm 2018, có hơn 5.6 triệu người dùng ví Web3, hơn 170k thành viên cộng đồng, có vị trí quan trọng tại Nhật Bản, Đài Loan, Thái Lan và Abu Dhabi.

1.2 Kinh tế token

1.2.1 Token $Kaia

Token gốc KAIA của Kaia đóng vai trò trung tâm trong nền kinh tế blockchain, được sử dụng để thanh toán phí giao dịch. Nó không chỉ là phương tiện thanh toán cho giao dịch mà còn cung cấp năng lượng cho hệ thống vận hành bình thường:

1. Cơ chế khuyến khích: Người dùng thanh toán KAIA để khuyến khích các nút đồng thuận.
2. Thúc đẩy chất lượng phát triển: Chi phí sử dụng KAIA để thanh toán tỷ lệ thuận với độ phức tạp của hợp đồng thông minh.
3. Duy trì sức khỏe mạng lưới: KAIA thưởng khuyến khích nhiều nút tham gia vào quá trình đồng thuận.

Mỗi khối mới sẽ tự động phát hành token KAIA, tỷ lệ lạm phát hàng năm ban đầu: 5.2%. Phân bổ phần thưởng khối như sau:

1. CCO và cộng đồng: 50% ( 20% phần thưởng người tạo khối, 80% phần thưởng staking )
2. KEF(Kaia hệ sinh thái quỹ):25%
3. KIF(Quỹ hạ tầng Kaia):25%

Kaia triển khai hệ thống quản trị trên chuỗi, nhằm đạt được sự công bằng và bao gồm.

1. Quyền biểu quyết tỷ lệ thuận với số lượng KAIA token đã đầu tư.
2. Giới hạn quyền biểu quyết ngăn chặn ý kiến của một số ít người bị đàn áp.
3. Cho phép ủy quyền quyền biểu quyết.
4. Tất cả các đề xuất quản trị được ghi lại trên chuỗi, đảm bảo tính minh bạch.

1.2.2 Hội đồng quản trị

Hội đồng quản trị Kaia (, GC ) được cấu thành từ 31 thành viên đáng tin cậy trong giai đoạn đầu, bao gồm: Kakao, Binance, Google Cloud, GS HomeShopping, LG Uplus, Hanwha Systems, Everrich Group, HashKey, NEOPLY, và nhiều thành viên khác.

Thông qua lựa chọn này, nền tảng Kaia đã thành công trong việc đạt được sự vận hành ổn định của mạng chính, đảm bảo rằng trong giai đoạn phát triển ban đầu của nền tảng, công nghệ ổn định và vận hành được thúc đẩy nhanh chóng và hiệu quả, tạo nền tảng cho sự đổi mới mô hình quản trị trong tương lai.

Kaia còn mở rộng tư cách thành viên GC từ các doanh nghiệp truyền thống sang DAOs và những người xây dựng. Tầm nhìn cuối cùng của Kaia là trở thành một "DAO của các DAO" hoàn toàn phi tập trung, thống nhất tiếng nói của tất cả các chủ thể tham gia quản trị thông qua cơ chế trên chuỗi.

1.3 Nguyên lý kiến trúc kỹ thuật

Kaia là một blockchain công cộng dựa trên BFT được tối ưu hóa cao, nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn về độ tin cậy và hiệu suất cấp doanh nghiệp.

Kaia Blockchain cung cấp:

1. Thời gian tạo và xác nhận khối là 1 giây.
2. Mỗi giây có thể xử lý 4000 giao dịch.
3. Giá gas thấp, khoảng 1/10 so với Ethereum.
4. Tương thích EVM, hỗ trợ hợp đồng Solidity.
5. Hội đồng quản trị Kaia được thành lập từ các doanh nghiệp nổi tiếng toàn cầu.

Cấu trúc mạng của Kaia được chia thành ba mạng con logic:

1. Mạng lõi Cell ( Core Cell Network, CCN): Bao gồm các đơn vị lõi ( CC) chịu trách nhiệm xác minh giao dịch, thực thi và tạo khối.
2. Mạng nút điểm (Endpoint Node Network,ENN): được hình thành từ các nút điểm (EN), chịu trách nhiệm xử lý yêu cầu RPC API và dữ liệu chuỗi dịch vụ.
3. Mạng chuỗi dịch vụ ( Service Chain Network, SCN ): chuỗi khối hỗ trợ hoạt động độc lập bởi DApp, kết nối đến chuỗi chính thông qua EN.

1.3.1 Thuật toán đồng thuận

Kaia sử dụng phiên bản tối ưu hóa của Istanbul BFT. Trong Kaia, có ba loại nút: CN( nút đồng thuận ), PN( nút đại lý ) và EN( nút điểm cuối ).

1. Node đồng thuận (Consensus Node,CN): chịu trách nhiệm tạo khối, được quản lý bởi nhà điều hành nút cốt lõi (CCO).
2. Node đại diện ( Proxy Nodes, PN): Truyền dữ liệu giữa các node đồng thuận và người dùng. Cung cấp giao diện mạng, truyền yêu cầu giao dịch và phát tán khối.
3. Đơn vị cốt lõi (CC): bao gồm một nút đồng thuận (CN) và hai nút đại diện (PN).
4. Điểm cuối (EN): Đóng vai trò là điểm cuối mạng, xử lý yêu cầu API và xử lý dữ liệu. Kết nối người dùng và mạng, cung cấp dịch vụ truy cập.
5. Hướng dẫn nút ( Bootnode ): Nút đặc biệt do Kaia vận hành, được sử dụng để giúp các nút mới gia nhập mạng.

Do việc xác minh và đồng thuận được thực hiện cho từng khối, nên sẽ không xảy ra phân nhánh, và một khi đạt được đồng thuận, tính cuối cùng của khối sẽ được đảm bảo ngay lập tức.

1.3.2 Khối tạo ra và phát tán

Thiết kế tạo ra và truyền bá khối của Kaia đơn giản và hiệu quả, đảm bảo tính ổn định và khả năng mở rộng của hệ thống. Các đặc điểm cụ thể như sau:

1. Tạo khối nhanh chóng: Mục tiêu của mỗi vòng thao tác là tạo ra một khối trong vòng 1 giây.
2. Quá trình bầu cử ngẫu nhiên nhưng xác định: Việc bầu chọn người đề xuất và thành viên ủy ban là ngẫu nhiên, nhưng quy trình được quyết định bởi thuật toán, tất cả các nút đều có thể xác minh tính ngẫu nhiên này.
3. Quy tắc ký tên hai phần ba: Khối mới chỉ có thể được thêm vào Blockchain khi có sự đồng ý ký tên của hơn hai phần ba thành viên ủy ban.
4. Truyền thông đa kênh: Khối và giao dịch được truyền qua các kênh độc lập, giảm đáng kể độ trễ và xung đột.

1.3.3 Kaia Máy ảo ( KVM )

Máy ảo Kaia (KVM) là thành phần cốt lõi để chạy hợp đồng thông minh, với triết lý thiết kế là khả năng tương thích và mở rộng, các đặc điểm chính bao gồm:

1. Dựa trên máy ảo Ethereum (EVM): Kaia đã trực tiếp kế thừa kiến trúc của máy ảo Ethereum, tất cả các hợp đồng thông minh của Ethereum đều có thể chạy liền mạch trên Kaia.

2. Tính năng mở rộng: Dựa trên việc hỗ trợ mã vận hành Ethereum, Kaia đã thêm một số hợp đồng được biên soạn đặc biệt.

3. Tương thích với các công cụ phát triển Ethereum: Các nhà phát triển có thể sử dụng các công cụ phát triển Ethereum phổ biến như Remix, Hardhat, Foundry.

4. Di chuyển dễ dàng: Các hợp đồng thông minh đã được phát triển trên Ethereum chỉ cần sửa đổi rất ít để có thể triển khai trên nền tảng Kaia.

1.3.4 Các biện pháp an toàn

Kaia đã thực hiện một loạt thiết kế để nâng cao tính an toàn của hệ thống:

1. Chọn người đề xuất ngẫu nhiên: Sử dụng VRF để chọn ngẫu nhiên người đề xuất khối.

2. Tách rời khóa: Người xác thực sử dụng hai loại khóa khác nhau:

   • Khóa xác thực: dùng để tham gia xác thực khối.
   • Khóa thưởng: dùng để nhận thưởng.

3. Quá trình xác minh minh bạch: Mỗi thành viên của ủy ban đều phải xác minh khối mới, tất cả các bản ghi chữ ký đều là công khai.

1.3.5 Tính tương tác

Một trong những mục tiêu thiết kế của Kaia là đạt được sự tương tác liền mạch với các Blockchain khác, cụ thể là:

1. Tính tương thích EVM: Kaia hỗ trợ ngôn ngữ hợp đồng thông minh của Ethereum ( Solidity ).

2. Khả năng đa chuỗi: Kaia có thể tương tác với các khối dựa trên EVM-SDK khác. Hiện tại, các cầu nối đa chuỗi như Butter Network được hỗ trợ bởi Map Protocol đã kết nối với Kaia.

3. Hỗ trợ hệ sinh thái đa chuỗi: không chỉ giới hạn ở Ethereum, Kaia còn thiết kế cơ chế có thể hợp tác với các hệ thống blockchain khác.

1.4 Đối thủ cạnh tranh

Xét rằng đều bắt đầu từ mạng xã hội, từ Web2 chuyển sang Web3, chúng tôi sẽ tập trung so sánh Kaia và TON dựa trên Telegram.

Câu chuyện của TON có thể truy nguyên từ năm 2017, do người sáng lập Telegram là Pavel Durov và Nikolai Durov đề xuất. Năm 2018, Telegram đã huy động 1,7 tỷ USD cho dự án TON thông qua một đợt chào bán riêng. Tuy nhiên, vào năm 2019, SEC đã kiện Telegram, cáo buộc rằng mã thông báo Gram mà họ phát hành là chứng khoán chưa đăng ký. Năm 2020, Telegram thông báo từ bỏ dự án TON.

Mặc dù Telegram rút lui, cộng đồng mã nguồn mở của TON vẫn tiếp tục dự án.